Ἡ Ἀλήθεια…

Ἡ ἀλήθεια, ὅταν εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ μικροῦ,
σχεδὸν εἶναι ὅλη ἡ ἀλήθεια, κι ὅταν εἶναι ἡ ἀλήθεια
τοῦ μεγάλου, σχεδὸν εἶναι ὅλη ἀμφιβολία.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Για καιρό επικρατούσε σιωπή.

Τα ερεθίσματα για να την σπάσω πολλά. Διάλεξα όμως να βυθιστώ στην δουλειά. Αποτέλεσμα, για τους φίλους που με αναζητούσαν και ρωτούσαν, ο νέος Κατάλογος της Ινδίκτου που παρουσιάζει το εκδοτικό της πρόγραμμα έως τα τέλη του 2008.

Περιμένω σχόλια!

Παρακαλώ να μην παρεξηγηθεί ο τίτλος του post.

Είναι μια πλάγια αναφορά, που βολεύει βεβαίως και για τίτλος, στην Εξαιρετική ταινία του Αντρέι Ζβάγκιντσεφ Η Επιστροφή.

Την ταινία του Ζβάγκιντσεφ την είδα μόλις κυκλοφόρησε, το 2003. Ήταν κι αυτή μια επιβεβαίωση τού γιατί αρκετά χρόνια τώρα, πάω σινεμά, μόνο όταν ακούω να μιλούν για ρώσο σκηνοθέτη.

Μιά ρώσικη ταινία λοιπόν, από ένα ρώσο σκηνοθέτη στα χνάρια του συνονόματου Αντρέι Ταρκόφσκι.

Η Επιστροφή είναι ταινία που χρησιμοποιεί ελάχιστα μέσα, αλλά το καλλιτεχνικό και πνευματικό αποτέλεσμα είναι μέγιστο.

Τρεις ηθοποιοί, εξωτερικά τραβήγματα, κλασικό και παμπάλαιο θέμα -η σχέση Πατέρα, Υιού- τίποτα, μα τίποτα πρωτότυπο ή εντυπωσιακό.

Συγχρόνως όμως βαθειά γνώση του μέσου, των δυνατοτήτων του αλλά και των περιορισμών που αυτό υποβάλει, εξαιρετική φωτογραφία, σωστά κάδρα, μοναδική και λιτή σκηνοθεσία.

Τριάντα και πλέον χρόνια πίσω, από το 1972 έως το 1974, ό μαθητής του Κόντογλου, Ράλλης Κοψίδης -ποιητής μέγας, που ξεπερνούσε τότε τον δάσκαλο- εξέδιδε ένα περιοδικό υπό τον τίτλο «Κάνιστρο».

Το πιάνω στα χέρια μου νοσταλγώντας τα χρόνια της φτωχής, πλην τίμιας, μονοτυπίας.

Χειροποίητο, με συγκινητική ευαισθησία και μοναδικό συγγραφέα-δημιουργό, τον ίδιο τον Κοψίδη.

Σε ένα από τα τεύχη του Κάνιστρου δημοσιεύονται τα, κατά Κοψίδη, Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα της Ζωγραφικής. Τα καταγράφω όπως τα θυμάμαι :

Η τέλεια αφαίρεση, η πιστή αντιγραφή της φύσεως, το κακό σχέδιο, το κακό χρώμα, η έλλειψη προσωπικού ύφους, το κυνήγι της πρωτοτυπίας και τελευταία, κυρία μου, έρχεται η κορνίζα του έργου.

Τι μου ήρθε και τα θυμήθηκα όλα τούτα.

Να, από την επιστροφή μου, πήγα στην Επιστροφή του Ζβάγκιντσεφ, και από τον Ζβάγκιντσεφ και την λιτή ,καθαρή ματιά του, την χωρίς καμμιάν πρωτοτυπία, έφτασα στον Ράλλη Κοψίδη και τα Αμαρτήματά του.

Όλα δε τούτα, τούτην την στιγμή, δεν με οδηγούν πουθενά αλλού παρά στον Π.Ι.

Η δικιά του σιωπή, η δικιά του σκιά, πέφτει όσο περνά ο χρόνος όλο και πιο βαριά πάνω μου.

ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΑ ΤΕΙΧΗ

Μην διαβάζεις σαν παιδί, για να διασκεδάζεις, ούτε σαν τους φιλόδοξους, για να μορφωθείς. Διάβαζε για να ζήσεις.

Δεν συνηθίζω να διαλέγω από τους τίτλους της Ινδίκτου. Είναι προφανώς όλα τα κείμενα επιλογές μου και κατ’ επέκτασιν βιβλία που προτείνω σε όλους τους αναγνώστες.
Το βιβλίο του Σωτήρη Χαλικιά Πριν και μετά τα Τείχη, ανήκει στις εξαιρέσεις αυτού του κανόνα.

Το διαλέγω και το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους!

Κείμενο που σε κάθε λέξη, κάθε παράγραφο, κάθε σελίδα του, ο αναγνώστης θα αντικρίσει την αλήθεια ενός ανθρώπου, την αλήθεια μιας γενιάς.
Η γνωριμία και η σχέση με ανθρώπους σαν τον Σωτήρη είναι από τα τυχερά του επαγγέλματος. Ίσως δε να είναι αυτοί οι άνθρωποι που σε κρατούν και σου δίνουν κουράγιο να συνεχίσεις.
Δόξα τω Θεώ, ο Σωτήρης δεν είναι ο μόνος και γι’ αυτό παράπονο δεν έχω!

Αντλώ από το κείμενο του Σ. Χαλικιά ένα απόσπασμα, όχι αντιπροσωπευτικό, μα κατάλληλο για να προχωρήσω και σε μιαν ακόμη πρόταση.
Αυτή η δεύτερη πρόταση είναι για τους Θεσσαλονικείς φίλους, πρωτίστως δε για τον Σωσία μου, που κατοικοεδρεύει κάπου εκεί γύρω. Κάποια στιγμή θα αναφερθώ και σ’ αυτόν τον σωσία εκτενέστερα.

Την Δευτέρα, λοιπόν, 7 Απριλίου στις 21.00 το βράδυ, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στην Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης «Picasso, Suite 347», διοργανώνεται Ποιητικό Αναλόγιο με κείμενα του Πικάσο και για τον Πικάσο.
Στους χώρους του Ιδρύματος παρουσιάζονται και χαρακτικά του σπουδαίου Ισπανού. Για τα κείμενα δεν ξέρω, μα τα χαρακτικά είναι εξαιρετικά! Τυπώθηκε και κατάλογος για τους μερακλήδες.
Ο Πικάσο υπήρξε η προσωποποίηση της λέξεως Δημιουργός. Το παρακάτω δε απόσπασμα του Σωτήρη Χαλικιά είναι χαρακτηριστικό.

Στην οθόνη της τηλεόρασης, το πρόσωπο του Πικασσό σε γκρό πλάν. Τα φρύδια του σμίγουν, η ματιά του συγκεντρώνεται σ ένα σημείο. Ύστερα η κάμερα απομακρύνεται σιγά σιγά. Βλέπουμε λοιπόν ότι είναι καθισμένος σε μια καρέκλα και παρατηρεί από κάποια απόσταση έναν πίνακα που φαίνεται να έχει μόλις αρχίσει. Μένει καθιστός για λίγο ακόμη, ενώ η κάμερα, ολοκληρώνοντας την υποχώρησή της παρουσιάζει τώρα τον χώρο του ατελιέ. Η εικόνα κάπως σκοτεινή, οι τοίχοι γκρίζοι. Ξανά το πρόσωπο του ζωγράφου σε γκρό πλάν. Η ίδια ένταση στην ματιά, η ίδια συγκέντρωση στον πίνακα. Η κάμερα δεν υπάρχει γι αυτόν, τίποτα δεν υπάρχει γι αυτόν, εκτός από εκείνες τις πρώτες γραμμές και τις άλλες που συνωστίζονται μέσα του. Σηκώνεται από την καρέκλα – πρέπει κι εκεί νάκανε ζέστη γιατί φοράει μόνο ένα φανελάκι και κοντά παντελόνια – πλησιάζει το καβαλέτο και τραβάει δύο νέες γραμμές. Στέκει δίπλα στον πίνακα σκεφτικός, γκρό πλάν πάλι το πρόσωπό του, κι ύστερα σα να βρήκε αυτό που έψαχνε αρχίζει με φρενίτιδα τις πινελιές χωρίς πλέον την παραμικρή διακοπή…

Έξω βρέχει από το πρωί. Φεύγω για ξενύχτι και Σύσσημον…